ธรรมนูญชุมชนบ้านคลองช้าง สู้ภัยโควิด-19 การ์ดไม่ตกยกหมู่บ้าน

   สวัสดีเพื่อนพี่น้องชุมชนคนเข้มแข็งทุกท่านครับ ฉบับนี้ “สุชน” จะพาไปดูผลสำเร็จจากการใช้ธรรมนูญสุขภาพพื้นที่เป็นเครื่องมือในการรับมือสู้ภัยโควิด-19 ของหมู่บ้านคลองช้าง หมู่12 ตำบลหัวดง อำเภอเก้าเลี้ยว จังหวัดนครสวรรค์ ที่ต่อเนื่องจนช่วยให้คนทั้งหมู่บ้านยังมีพลังยกการด์ต้านโควิด-19 กันครับ
 
   จุดเริ่มต้นของแนวคิดใช้เครื่องมือธรรมนูญสุขภาพเพื่อรับมือกับโรคโควิด-19 ของบ้านคลองช้าง หมู่ 12 นี้มาจากที่ พี่วิสุทธิ บุญญะโสภิต รอง ผอ. สปสช. เขต 3 และประธานสมัชชาสุขภาพจังหวัดนครสวรรค์ ได้พาทีมสมัชชาสุขภาพจังหวัด ทีมสร้างเสริมสุขภาพคนนครสวรรค์ และ พี่อภิชาติ พึ่งทอง สมาคมพัฒนาชุมชนยั่งยืน มานั่งคุยปรึกษาหารือกันเรื่องการป้องกันโรคโควิด-19 ในชุมชนกับแกนนำและจิตอาสาในพื้นที่ และตบท้ายด้วยการแนะนำเครื่องมือที่ชื่อว่า “ธรรมนูญสุขภาพพื้นที่”
 
   หลังจากนั้น คุณรภัทรธรณ์ นุชมอญ หรือ น้องเปียเชอร์ อสม. คนเก่งแห่งบ้านคลองช้าง หมู่ 12 ได้กลับไปนำเสนอความคิดเรื่องของธรรมนูญสุขภาพพื้นที่เพื่อรับมือกับโรคโควิด-19 โดยชักชวนผู้นำชุมชนที่เกี่ยวข้อง ทั้งเจ้าอาวาสวัดคลองช้าง อบต. กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ครู ทีม อสม. ตำรวจ กลุ่มผู้สูงอายุ และแกนนำชุมชนมาร่วมกันคิด และเห็นตรงกันว่าสถานการณ์โรคระบาดครั้งนี้เป็นเรื่องของประชาชนทุกคนที่ต้องร่วมมือกันควบคุมป้องกัน โดยธรรมนูญสุขภาพนับเป็นเครื่องมือที่ง่ายและสร้างการมีส่วนร่วมของชุมชนได้ดี
 
   เมื่อได้ตกลงความเห็นไปในทิศทางเดียวกันแล้ว แกนนำก็ไม่รอช้า ได้เริ่มร่วมกันยกร่างธรรมนูญสุขภาพของชุมชนขึ้นมาก่อน โดยมี นายพัลลภ โพธิ์ปาน ผู้ใหญ่บ้าน บ้านคลองช้าง หมู่ 12 ตำบลหัวดง เป็นแกนนำสำคัญ จากนั้นจึงนำไปสื่อสารประชาสัมพันธ์ สร้างความเข้าใจกับพี่น้องในชุมชน แล้วจึงจัดเวทีรับฟังความคิดเห็นให้ทุกคนในชุมชนได้มีโอกาสรับรู้และให้ข้อคิดเห็น จนในที่สุดก็นำมาสู่การลงนามเป็นพันธะสัญญาร่วมของคนในหมู่บ้าน และประกาศใช้ “ธรรมนูญชุมชนบ้านคลองช้าง หมู่ 12 ตำบลหัวดง ว่าด้วยมาตรการป้องกันไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด-19) พ.ศ. 2563” ไปเมื่อวันที่ 13 เมษายน 2563 ครับ
 
   ขั้นตอนสำคัญหลังจากการประกาศใช้ คือ การนำมาตรการรับมือกับโรคโควิด-19 ตามที่ระบุไว้ในธรรมนูญชุมชนฯ ไปวางแผนและขับเคลื่อนร่วมกัน ซึ่งพี่น้องหมู่บ้านคลองช้างก็มีวิธีการและมาตรการในการรับมือกับโรคโควิด-19 เฉพาะของชุมชนเองครับ โดยเริ่มจากการเคาะประตูบ้านเพื่อรณรงค์ให้ความรู้ถึงแนวทางการปฏิบัติตัวและการป้องกัน จัดระบบการตรวจคัดกรองและเฝ้าระวังในงานบุญและงานศพ การเฝ้าระวังกลุ่มเสี่ยงที่เดินทางมาจากต่างจังหวัดและจากต่างประเทศ การใช้มาตรการรักษาระยะห่าง การล้างมือ การใส่หน้ากากอนามัย การลดความเสี่ยงให้กับกลุ่มเสี่ยง โดยพี่ๆ อสม.ช่วยรับส่งยาให้กับผู้สูงอายุและผู้ป่วยที่บ้านแทนการมารับยาเอง ส่วนเรื่องของการทำบุญตักบาตร ก็ให้มีการเว้นระยะห่างกัน เมื่อทำบุญตักบาตรเสร็จให้กลับไปรับพรที่บ้าน และมีการตั้งจุดคัดกรองที่บ้านหนองเต่าซึ่งเป็นรอยต่อของอำเภอเก้าเลี้ยวกับอำเภอชุมแสงด้วยครับ
 
   นอกจากความร่วมไม้ร่วมมือของชุมชนในการขับเคลื่อนธรรมนูญสุขภาพชุมชนสู้ภัยโควิด-19
แล้ว พี่น้องที่นี่ยังได้นำธรรมนูญชุมชนฯ ไปเชื่อมกับกลไกคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอำเภอ (พชอ.) เก้าเลี้ยวอีกด้วยครับ โดยมีภาคีขับเคลื่อนที่สำคัญ ได้แก่ รพ.สต. หัวดง รพ.เก้าเลี้ยว อปท. และมีกองทุนสุขภาพระดับตำบลที่สนับสนุนงบประมาณในการจัดหาและช่วยเหลือผู้ได้รับผลกระทบ เช่น การแจกข้าวสารอาหารแห้ง สนับสนุนงบประมาณเพื่อจัดหาผ้ามาทำหน้ากากอนามัยโดยสอนให้แกนนำชุมชน อสม. และกลุ่มเยาวชนทำหน้ากากอนามัยเอง แล้วแจกจ่ายให้คนในชุมชนได้ครบทุกครัวเรือน การทำสื่อประชาสัมพันธ์ให้ความรู้ โดยมีทีมพัฒนาสังคมจังหวัด (พมจ.) สำรวจกลุ่มผู้ได้รับผลกระทบ ส่วนสำนักงานเหล่ากาชาดจังหวัดก็ช่วยสนับสนุนของใช้ในชีวิตประจำวัน รวมถึงการสนับสนุนสุดตัวจากนายอำเภอนักพัฒนาที่ให้ความสำคัญกับชุมชน และพ่อเมืองหรือผู้ว่าราชการจังหวัดด้วยครับ

 
   จนถึงปัจจุบันชาวชุมชนบ้านคลองช้าง หมู่ 12 ยังคงปฏิบัติตามมาตรการในธรรมนูญชุมชนฯ เพื่อดูแลตนเอง ครอบครัว และดูแลกันเองภายในชุมชนอย่างเข็มแข็งและต่อเนื่อง การ์ดไม่ตกยกหมู่บ้าน จนได้เป็นต้นแบบความร่วมมือของชุมชนและภาคีที่เกี่ยวข้องในการรับมือกับโรคโควิด-19 ให้กับหมู่บ้านอื่น ๆ ครับ
 
   ที่เด็ดไปกว่านั้น ผมรู้มาว่า ขณะนี้ทีม อสม. บ้านคลองช้าง ได้ร่วมกับรพ.เก้าเลี้ยวชวนกันยกระดับจากการทำงานไปสู่การวิจัยเรื่องการรับมือกับโรคโควิด-19 โดยชูประเด็นเรื่องธรรมนูญสุขภาพชุมชนอีกด้วยครับ
แล้วพบกันใหม่ฉบับหน้าครับ